Ruchliwość plemników jest terminem określającym zdolność plemników do prawidłowego przemieszczania się przez żeński układ rozrodczy (po naturalnym bądź sztucznym zapłodnieniu) lub przez wodę (w przypadku zapłodnienia zewnętrznego, takiego jak IVF) do komórki jajowej.
Ruchliwość plemników może być traktowana także jako wyznacznik jakości nasienia. Ponieważ, jeżeli plemniki nie będą w stanie się przemieszczać, to nie dostaną się do komórki jajowej i nie będą mogły jej zapłodnić.
Według wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), mężczyzna jest uznawany za płodnego, jeżeli jego nasienie wykazuje „ruch szybki, postępowy” i „ruch wolny, postępowy” (tzn. typ a i b) w wysokości co najmniej 32%, odpowiada to 4,8 milionom plemników na ml (15 milionów/ml x 32%). Żywotność (procent plemników żywych) musi wynosić przy tym przynajmniej 60%1.
Przykłady
- Nawet, jeśli w spermie mężczyzny jest znacznie więcej plemników, niż minimum normy wyznaczone przez WHO (np. 50 milionów), ale tylko niewielka część z nich ma niezaburzoną ruchliwość (np. 5%) to i tak jakość jego nasienia będzie poniżej normy (nie spełni wymogu 5 milionów ruchliwych plemników na mililitr). W tym wypadku wynosiły by tylko 2,5 miliona na mililitr.
- W przypadku bardzo licznego występowania plemników w nasieniu (np. 100 milionów na mililitr) niska ruchliwość (ponownie 5%) nie będzie problemem, ponieważ sumarycznie w mililitrze będzie występować powyżej 5 milionów plemników o normalnej ruchliwości.
- I odwrotnie, mężczyzna z niewielką ilością plemników w nasieniu (np. 10 milionów/ml) może nadal mieć spermę dobrej jakości. Wystarczy, że ruchliwość plemników (szybka, postępowa) w jego wypadku przekracza 50%.

Klasyfikacja ruchliwości plemników
- Typ a, Ruchliwość IV lub Ruch szybki, postępowy: Najsilniejsze plemniki, które poruszają się do komórki jajowej szybko i w linii prostej.
- Typ b, Ruchliwość III lub Ruch wolny, postępowy: Plemniki które poruszają się do komórki jajowej wolniej i z tendencją do odstępowania od linii prostej.
- Typ c, Ruchliwość II lub Wibrowanie: Dotyczy plemników które pomimo poruszania witką, nie przemieszczają się do przodu.
- Typ d, Ruchliwość I lub Bezruch: Plemniki są nieruchome.
Niska ruchliwość plemników
Termin medyczny, którym określania się ograniczoną mobilność plemników to Asthenozoospermia (lub asthenospermia). Pełna asthenozoospermia (tzn. 100% nieruchomych plemników) występuje w około 1 na 5000 przypadków lub 0.002%2. Może być spowodowana niedoborami składników odżywczych (w przypadkach gdy organizm nie jest w stanie przyjąć ich z normalnego pożywienia), uszkodzeniami strukturalnymi witek plemników lub nekrospermią – czyli brakiem żywych plemników w nasieniu.
Asthenospermia znacząco obniża jakość spermy, i jest jednym z głównych powodów niepłodności lub obniżonej płodności u mężczyzn. W przypadku tego zaburzenia szansa na poczęcie wzrasta po zastosowaniu ICSI2.

Jak, naturalnymi sposobami, poprawić ruchliwość plemników?
Jest wiele rzeczy, które może zrobić mężczyzna, by poprawić stopień ruchliwości postępowej plemników. Powinien wyeliminować z diety fast foody, papierosy i alkohol. A także, możliwie obniżyć poziom codziennego stresu, regularnie ćwiczyć i wysypiać się.
Oprócz tego, badania wykazały, że przyjmowanie następujących suplementów poprawia ruchliwość plemników:
- 2 g L-Carnitiny + witaminy E dziennie, podawane przez osiem miesięcy, zwiększyły ruchliwość plemników o 59%4
- 3 g L-Carnitiny dziennie, podawane przez trzy miesiące, zwiększyły ruchliwość plemników o 40%5
- 2000 mg witaminy C dziennie, podawane przez dwa miesiące, zwiększyły ruchliwość plemników o 39%6
- 4 mg Likopenu dziennie, podawanego przez trzy miesiące, zwiększyły ruchliwość plemników o 25%7
- 200 mg Selenu + 400 IU witaminy E dziennie, podawane przez 14 tygodni, zwiększyły ruchliwość plemników i poprawiły ich morfologię u 53% pacjentów8
- Witamina D (mężczyźni z niedoborami witaminy D mają niską ruchliwość plemników9)
Jak, naturalnymi sposobami, poprawić męską płodnosć

Proces produkcji nasienia może zostać łatwo zaburzony przez czynniki zewnętrzne. Wśród nich należy wymienić: urazy cieplne i uszkodzenia mechaniczne, niedobory energetyczne i odżywcze, a także stres oksydacyjny.
Jest wiele rzeczy, które może zrobić mężczyzna, by poprawić swoją płodność. Powinien wyeliminować z diety fast foody, papierosy i alkohol. A także, możliwie obniżyć poziom codziennego stresu, regularnie ćwiczyć i wysypiać się.
Oprócz tego, badania wykazały, że przyjmowanie następujących suplementów poprawia ilość plemników w nasieniu:
- aminokwasy – arginina i karnityna
- przeciwutleniacze – glutation i koenzym Q10
- pierwiastki chemiczne – selen i cynk
- witaminy – A, B9 (kwas foliowy), C, D i E
- ekstrakty – np. z kory sosny (Pycgnogenol)
Te aminokwasy, witaminy i mikroelementy są naturalnie występującymi składnikami odżywczymi, dlatego można je przyjmować bez skutków ubocznych. Zapewnienie ich odpowiedniej ilości w organizmie skutkuje wyraźnymi korzyściami zdrowotnymi, takimi jak stabilizacja układu odpornościowego, wzmocnienie układu krążenia i poprawa zdrowia skóry i włosów.
Nie istnieją żadne medyczne przesłanki które powodowałyby, że wprowadzenie ich do diety byłoby niewskazane.
Oto inne składniki odżywcze które poprawiają ruchliwość plemników:
Przypisy i bibliografia
- „http://humupd.oxfordjournals.org/content/16/3/231” ↩
- „http://humupd.oxfordjournals.org/content/17/5/684” ↩
- „http://humupd.oxfordjournals.org/content/17/5/684” ↩
- „http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12568837” ↩
- „http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8529529” ↩
- „http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17004914” ↩
- „http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12899230” ↩
- „http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21403799” ↩
- „http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23042450” ↩