Glutation jest z jednym najważniejszych i najbardziej skutecznych przeciwutleniaczy, jakie można znaleźć organizmie ludzkim.
Występuje on w grzybach, zwierzętach, roślinach i niektórych bakteriach. Chroni przed uszkodzeniami oksydacyjnymi powodowanymi przez reaktywne cząsteczki tlenu. Jest substancją endogenną, organizm potrafi wyprodukować go samodzielnie.
Do syntezy glutationu potrzebna jest obecność aminokwasów cysteiny i glicyny oraz kwasu glutaminowego. Z tego powodu nazywany jest również tripeptydem.
Cysteina jest często czynnikiem ograniczającym produkcję glutationu w komórkach, ponieważ w pożywieniu występuje ona przeważnie w małych ilościach.
Znaczenie
Zbudowany z glutationu „pancerz” plemnika
Glutation odrywa bardzo ważną rolę w wielu istotnych procesach fizjologicznych. Jest niezbędny w procesie naprawy i budowy tkanek, reakcjach enzymatycznych oraz dla odporności organizmu.

Znaczenie glutationu dla płodności mężczyzny
Ludzkie plemniki pokryte są błoną zbudowaną z wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Kwasy te są wysoce podatne na stres oksydacyjny wywoływany przez proces peroksydacji lipidów. Działanie wolnych rodników może doprowadzić do znacznego uszkodzenia błony plemnika.
W rezultacie ruchliwość plemników ulega pogorszeniu, wzrasta też liczba plemników o nieprawidłowej budowie. Wszystko to prowadzi do upośledzenia zdolności plemników do wniknięcia do oocytu (jajeczka) i w konsekwencji do zmniejszenia się statystycznej szansy zajścia w ciążę.
Dlatego właśnie plemniki i plazma nasieniowa zawierają kilka enzymów o właściwościach przeciwutleniających. Są to reduktaza glutationowa, peroksydaza glutationowa i dysmutaza ponadtlenkowa. Ochraniają one plemniki od wewnątrz.
Uważa się, że na patogenezę męskiej bezpłodności ma wpływ brak równowagi pomiędzy ochroną antyoksydacyjną i stresem oksydacyjnym. Przeprowadzono wiele badań nad zależnością pomiędzy glutationem i męską bezpłodnością.
Badanie kliniczne: Rola glutationu w męskiej bezpłodności
In 2011, Naher i jego współpracownicy opublikowali badanie na temat zależności pomiędzy bezpłodnością a poziomem glutationu1.
W badaniu tym wzięło udział trzydziestu jeden bezpłodnych i trzydziestu płodnych mężczyzn.. Zebrano historie medyczną każdego uczestnika oraz przeprowadzono dokładne badanie nasienia każdego z nich. Aby określić zdolność do obrony przed przeciwutleniaczami, zbadano zawartość glutationu w plazmie nasiennej i w erytrocytach.
Rezultaty
Badanie wykazało że:
- W grupie bezpłodnej koncentracja plemników oraz ogólna ilość nasienia były znacznie niższe (p<0.001) w porównaniu z grupą kontrolną.
- Odsetek mężczyzn o nieprawidłowej ruchliwości i budowie plemników w grupie bezpłodnej był znacznie wyższy w porównaniu z grupą płodną.
- Mediana poziomu glutationu w erytrocytach w obu grupach była mniej więcej taki sama. Jednak zawartość glutationu w plazmie nasiennej była znacznie niższa (1.64 (0.23-7.50)) wśród mężczyzn bezpłodnych w porównaniu z mężczyznami płodnymi (4.26 (2.32-7.50)) mg/dl (p<0.001).
Badanie to wykazało, że niski poziom glutationu w plazmie nasiennej wiąże się z nieprawidłowym poziomem koncentracji plemników, nieprawidłową ruchliwością i budową plemników oraz nieodpowiednią ilością nasienia. Wyższy poziom glutationu w plazmie nasiennej w tym badaniu oznacza natomiast, że dany mężczyzna jest zdrowy i płodny.
Jak widać więc badanie to pokazuje, że poziom koncentracji glutationu w plazmie nasiennej może mieć wpływ na płodność .
Badanie kliniczne: Glutation, stres i płodność
W 2005 roku opublikowano wyniki badań wskazujące na negatywny wpływ stresu na płodność i poziom glutationu w plazmie nasiennej2. W badaniu tym wzięło udział trzydziestu czterech zdrowych studentów medycyny.
W czasie czwartego trymestru pobrano od nich próbki nasienia. Pierwszą na trzy tygodnie przed końcową sesją egzaminacyjną (okres stresujący), kolejną zaś po trzech miesiącach od sesji (okres bezstresowy). Badacze zmierzyli standardowe parametry nasienia oraz koncentrację glutationu w plazmie nasiennej.
Rezultaty
Badania wykazały:
- W okresie przedegzaminacyjnym poziom glutationu w plazmie nasiennej był niewielki, a ruchliwość plemników obniżona.
- Odsetek plemników o nieprawidłowej budowie był wyższy w próbkach pobranych w okresie stresującym w porównaniu z próbkami pobranymi w okresie bezstresowym.
Dowiadujemy się również, że w okresie stresu egzaminacyjnego poziom glutationu w plazmie nasiennej uległ obniżeniu. Towarzyszył temu odpowiedni spadek jakości nasienia.
W okresie wzmożonego napięcia, aktywność wolnych rodników wzrasta. Może to prowadzić do zmniejszenia ilości glutationu przeciwdziałającego stresowi oksydacyjnemu, co z kolei sprawi, że plemniki będą wystawione na większe ryzyko uszkodzenia.
Badanie kliniczne: Glutation a ruchliwość plemników
Przeprowadzono kilka badań na temat wpływu przyjmowania glutationu w postaci suplementu diety na męską płodność. W jednym z nich mężczyznom cierpiącym na bezpłodność spowodowaną niebakteryjnym zapaleniem dróg płciowych lub żylakami powrózka nasiennego podano glutation3.
W kontrolowanym za pomocą placebo, z podwójną ślepą próbą, badaniu krzyżowym wzięło udział dwudziestu mężczyzn. Przez dwa miesiące część z nich otrzymywała każdego dnia 600 mg glutationu, a druga część, placebo. Następnie obie grupy wymieniły się rodzajem przyjmowanych środków. Przed i w czasie badania kilkakrotnie przeprowadzono standardowe badanie nasienia.

Rezultaty
Badanie wykazało, że:
- Ruchliwość plemników mężczyzn otrzymujących glutation w porównaniu z grupą kontrolną poprawiła się w znacznym stopniu. Zwiększył się zwłaszcza odsetek plemników zdolnych do poruszania się do przodu.
Badanie to wykazało, że przyjmowanie glutationu może poprawić płodność mężczyzn cierpiących na niebakteryjne zapalenie dróg płciowych i żylaki powrózka nasiennego. Wyniki badania mogą mieć również szersze implikacje, ponieważ brak glutationu sprawia, że wstawka plemnika staje się niestabilna. To prowadzi do pogorszenia się ruchliwości i budowy plemników, ostatecznie powodując obniżenie zdolności rozrodczych. W świetle tych dowodów glutation jest niezbędny do zachowania płodności przez wszystkich mężczyzn.
Źródła glutationu
Aby zwiększyc poziom glutationu, należy spożywać żywność bogatą w aminokwas cysteinę. Jej bogatym źródłem są: brokuły, kapusta, kalafior, brukselka, awokado, brzoskwinie, arbuz, pomidory, groszek, czosnek i cebula.
Glutation może być również przyjmowany w postaci suplementu diety. W czasie trawienia glutation w większości rozkładany jest na aminokwasy wchodzące w jego skład4. Z tego powodu dietetycy często rekomendują przyjmowanie glutationu razem z L-cysteiną (lub acetylocysteiną), której brak powoduje niedobór glutationu.
Podsumowanie
Glutation jest substancją o silnym działaniu przeciwutleniającym, niezbędną dla ochrony organizmu. Istnieje wyraźny związek pomiędzy niską zawartością glutationu w plazmie nasiennej, a nieprawidłowymi parametrami nasienia. Wstępne badania sugerują, że przyjmowanie glutationu zapewniającego ochronę plemników, może pomóc w poprawieniu zdolności rozrodczych. Więcej badań klinicznych jest jednak koniecznych.
Wykorzystanie glutationu do poprawy ruchliwości plemników i ochrony DNA

Glutation to substancja odżywcza o silnym działaniu poprawiającym męską płodność. Jest ona jednak równocześnie tylko jednym z tak zwanych nutraceutyków oddziaływających na płodność. Choć w pozytywny sposób wpływa ona na ruchliwość plemników i ogólny poziom płodności, to jednak nie poprawia innych kluczowych parametrów nasienia takich jak budowa czy koncentracja plemników.
Badania kliniczne wielokrotnie wykazały, że
Dlatego w przejrzystym zestawieniu porównaliśmy 18 suplementów diety wspomagających męską płodność.
Składniki odżywcze wspomagające ruchliwość plemników
Bibliografia
- “Naher, Z. et.al. (2011). Role of glutathione in male infertility. Bangladesh Journal of Medical Biochemistry, Volume 4, Issue 2, (pp. 20-25).” ↩
- „Eskiocak, S., et al. (2005). Glutathione and free sulphydryl content of seminal plasma in healthy medical students during and after, Human Reproduction, Volume 20, Issue 9, (pp. 2295-600.” ↩
- “Lenzi, A. et.al (1993). Placebo-controlled, double-blind, cross-over trial of glutathione therapy in male infertility. Human Reproduction, Volume 8, Issue 10, (pp. 1657-67).” ↩
- „Hagen TM, Wierzbicka GT, Sillau AH, et al. Fate of dietary glutathione: disposition in the gastrointestinal tract. Am J Physiology 1990;259(4Pt1):G530-5)” ↩
- „http://humupd.oxfordjournals.org/content/14/3/243.full” ↩
- „Imhof, Martin et al., “Improvement of sperm quality after micronutritient supplementation” ↩